ręceprecz odtybetu

Tybetańczycy są również dyskryminowani w sferze mieszkalnictwa. Wprowadzono procedury, które gwarantują mieszkania - lub najwyższe miejsca na listach oczekujących - przybywającym do Tybetu Chińczykom. Aby zapewnić im „przestrzeń życiową", eksmituje się Tybetańczyków z ich starych domów, które są następnie wyburzane. Wysiedlani nie dostają z reguły żadnych rekompensat i doczekawszy się wreszcie nowej kwatery, muszą płacić wygórowane czynsze.

Władze chińskie oficjalnie zaprzeczają, jakoby Tybetańczycy stawali się mniejszością w swojej ojczyźnie, jednak rządowe statystyki są tu i absolutnie niewiarygodne, i wzajemnie sprzeczne: na przykład według spisu powszechnego z 2000 roku w TRA zameldowanych było 158570 Hanów, podczas gdy rocznik statystyczny TRA za ten sam rok podaje liczbę ponad dwukrotnie mniejszą - 72122.

Rosnąca liczba chińskich imigrantów, kluczowych dla pełnego zintegrowania lokalnej gospodarki ze strukturami ChRL, stanowi ogromne zagrożenie dla tożsamości Tybetu i nie zgadza się z ideą ręceprecz odtybetu. Chińczycy, którzy dzięki rządowym dotacjom zarabiają tu średnio o 46,9 proc. więcej niż w innych prowincjach ChRL (w armii, według danych rządowych, o 300 proc.), zdominowali życie gospodarcze w całym regionie. Hanowie wypierają już Tybetańczyków nawet z rynku produktów tradycyjnych, takich jak tybetańskie meble, malowidła czy rzemiosło.

W 2005 roku ogłoszono planowaną na trzy lata kampanię „zrób to sam" (tyb. namdrang rangdrik), w ramach której - w imię propagandowego „upiększania" krajobrazu z myślą o coraz liczniejszych turystach - zmusza się chłopów, zwłaszcza mieszkających w okolicach największych miast i w pobliżu głównych szos, do przebudowy lub budowy nowych domów zgodnie ze szczegółowymi wytycznymi władz. Rząd finansuje jedynie małą część tego programu, zmuszając Tybetańczyków do zaciągania kredytów, których wielu nie będzie w stanie spłacać. Co więcej, nowe, zuniformizowane domy z obowiązkowymi czerwonymi sztandarami na dachach, pozbawione są podwórek, co zmusza chłopów do pozbywania się zwierząt i odbiera im tradycyjne źródło utrzymania.

W Lhasie, na przykład, należy do nich 340 zarejestrowanych warsztatów „rękodzielniczych", a do Tybetańczyków - ledwie 28. W tej sytuacji kwestia „rozwoju" (w tym inwestycji zagranicznych, a zwłaszcza projektów Banku Światowego czy międzynarodowych korporacji) budzi poważne wątpliwości i kontrowersje.

Przywódca Tybetańczyków urodził się w 1935 roku we wschodnim Tybecie, na terenach obecnie włączonych do Chin. W wieku 17 lat nadano mu pełną władzę duchową i polityczną. Rozpoczęta w 1950 roku okupacja Tybetu i napięta sytuacja polityczna, zmusiła XIV Dalajlamę do podjęcia decyzji o szukaniu schronienia w Indiach, gdzie przebywa do dzisiaj. W 1989 roku za konsekwentną walkę narodu tybetańskiego bez stosowania przemocy został laureatem Pokojowej Nagrody Nobla.

Od czasu brutalnej pacyfikacji pokojowych protestów w Tybecie w marcu br. J.Ś. Dalajlama wielokrotnie zwracał się do społeczności międzynarodowej o poparcie starań o pokojowe rozwiązanie konfliktu i zapewnienie bezpieczeństwa Tybetańczykom poprzez wysłanie do Tybetu międzynarodowej misji obserwacyjnej.

Zapraszamy wszystkich, którzy tego dnia chcą symbolicznie złożyć życzenia J.Ś. Dalajlamie a tym samym wyrazić swoją solidarność z Tybetem, na Plac Zamkowy, gdzie o godzinie 18.00 zostaną wypuszczone gołębie - symbole pokoju oraz 73 baloniki. Wydarzeniu towarzyszyła będzie modlitwa buddyjska oraz obrzędy tybetańskie.

Chiny wyraziły gotowość „kontaktu i konsultacji z osobistymi przedstawicielami Dalajlamy", na co zachodnie rządy wydały zbiorowe westchnienie ulgi. Szczyt UE-USA ogłosił deklarację, w której wezwał do „rozmów zorientowanych na wypracowanie rezultatów".

W latach 1987-92 w Lhasie doszło do 140 demonstracji i protestów, a w 1989 roku ogłoszono tam stan wojenny. Wielu Tybetańczyków straciło życie, inni trafili na długie lata do więzień i obozów pracy. Niepokoje zaczęły się po załamaniu nawiązanych w 1978 roku kontaktów chińsko-tybetańskich.

Obecna i wciąż trwająca fala już ponad stu demonstracji i rozruchów ma podobne korzenie. Chińska polityka twardej ręki, zalew imigrantów i przeciągające się wygnanie Dalajlamy pogłębiają poczucie marginalizacji Tybetańczyków. Nawet drakońska cenzura i wizja surowych kar nie jest w stanie ich powstrzymać przed publicznym wyrażaniem obaw o zachowanie tożsamości narodowej w obliczu kulturowego i politycznego imperializmu Chin.

Czyny, ulotki i skandowane przez demonstrantów hasła są potężnym echem słów Dalajlamy. Nie ulega wątpliwości, że myśleli oni o dogorywającym dialogu. Tragedią jest to, że brutalna odpowiedź chińskich władz kosztowała życie wielu z nich.

Ogłoszone 18 lipca 2007 roku „Zarządzenie nr 5" zabrania tybetańskim lamom odradzania się bez „uprzedniej zgody" Pekinu. Brzmi to śmiesznie, ale i nie pozostawia złudzeń, że chińscy przywódcy przymierzają się już do wyboru następnego Dalajlamy. Łatwo sobie wyobrazić, jak wpływa to na nastroje Tybetańczyków.